آموزش سنگ دوزی و انواع کار روی لباس
وسایل مورد نیاز
۱- پارچه یا لباسی که میخواهیم روی آن کار کنیم.
۲- لایه چسب ( برای پارچهای نازک )
۳- کاربن یا کاغذ روغنی ( برای پیاده کردن طرح موردنظر )
۴- سوزن منجوق دوزی
۵- نخ همرنگ پارچه
۶- قیچی
۷- پولک، منجوق، ملیله، مروارید (بسته به نوع دوخت و سلیقه )
روش کار
ابتدا پارچه موردنظر را لایی کرده و دوختها را بصورت خطی برای شروع کار تمرین میکنیم ( بهتر است برای شروع کار از منجوق یا ملیله استفاده شود )
ساقه دوزی
سوزن را از ابتدای خط بیرون آورده و نوع سنگی که میخواهیم استفاده کنیم ( مثلاً منجوق ) را ۴ یا ۵ عدد داخل سوزن کرده و کمی مایل به سمت راست طرح داخل کار فرو میبریم بعد سوزن را از طرف چپ دوخت اولیه ( با کمی فاصله ) بیرون آورده و تا پایان خط، این کار را ادامه میدهیم. ( شکل ۱ )
دوخت پیچ
مراحل کار مانند ساقه دوزی است با این تفاوت که یکی دو عدد تعداد منجوقها بیشتر است و سوزنها و دوختها به هم نزدیکتر است تا دوخت حالت پیچی یا طنابی به خود بگیرد. سوزن را از ابتدای طرح بیرون آورده، دوخت اول را انجام داده و دوخت را تا پایان کار به این شکل ادامه میدهیم. از این دوخت بیشتر برای دوردوزی یا ساقههای طرح استفاده میشود. ( شکل ۲ )
دوخت رول
دوخت رول مانند دوخت پیچ است با این تفاوت که تعداد منجوقها یکی دو عدد بیشتر از مدل پیچ است. دوخت اول را مانند پیچ انجام داده و دوخت را ادامه میدهیم. برای ادامه دوخت سوزن را از دو سوم دوخت اول بیرون آورده و به همین شکل تا انتها ادامه میدهیم. در این نوع دوخت فاصله دوختها نزدیکتر و طرح، حالت طناب در هم تنیده است ( از دوخت رول بیشتر برای لبههای لباس مانند یقه دکلته و لبههای آستین یا لبه کلاه و شنل عروس استفاده میکنیم ).
دوخت گل
دوخت گل سه مرحله دارد:
۱- دوخت مرکز گل
۲- دور دوزی گل
۳- پر دوزی گل
مرحله اول
در ابتدا باید مرکز گل را با استفاده از مروارید یا سنگی که درخشش خوبی داشته باشد پر کنیم ( شکل ۱ )
مرحله دوم
در این مرحله دور گلبرگ گل را با استفاده از منجوق یا ملیله شکسته به صورت ساقه دوزی میدوزیم ( شکل ۲ )
مرحله سوم
در این مرحله سوزن را از وسط گلبرگ که دور دوزی کردهایم بیرون آورده و نوع وسیلهای که میخواهیم با آن کار کنیم را به تعدادی که تا سر گلبرگ را پر کند به داخل سوزن میبریم و گلبرگ را به صورت دوخت عمودی تا وسط گلبرگ به سمت طرفین دوخت میزنیم تا سطح گلبرگ کاملاً پر شود. ( شکل ۳ و ۴ )، پر دوزی گلبرگ هم به صورت افقی و هم عمودی انجام میشود مانند نمونه ( شکل ۵ و ۶ )
دوخت برگ
۱- اریب دوزی برگ
۲- تو پر دوزی برگ
۳- سایه دوزی برگ
اریب دوزی برگ
این مدل دوخت برگ مناسب برای برگهای ریز طرح میباشد. سوزن را از سر برگ بیرون آورده و به پهنای برگ به صورت اریب منجوق داخل سوزن کرده، سوزن را در طرف مقابل برگ فرو برده و بر حسب طول و عرض برگ تعداد منجوق کم و زیاد شده و این کار را تا پایان برگ ادامه میدهیم ( شکل ۷ و ۸ )
تو پر دوزی برگ
این مدل پر دوزی برگ متناسب با برگهای متوسط طرح میباشد. در ابتدا وسط برگ خطی مستقیم رسم کرده، به صورتی که برگ از قسمت طول به دو نیمه راست و چپ تقسیم شود. در ابتدا نیمه راست برگ را به صورت اریب دوخته ( شکل ۹ ) و نیمه چپ برگ را به صورت قرینه از مقابل دوخت قسمت راست، میدوزیم ( شکل ۱۰ ) تمامی دوختها باید در کنار هم و موازی با هم در هر سمت دوخته شود. تعداد منجوقها در هر قسمت متناسب با پهنای برگ میباشد.
سایه دوزی برگ
این روش دوخت برگ مخصوص برگهای بزرگ طرح میباشد به دلیل زیاد بودن سطح برگ نیازی نیست تمامی سطح برگ دوخته شود. استفاده از این روش ۲ مزیت دارد، اولاً سرعت در کار بالا میرود، ثانیاً از سنگینی بیش از حد لباس جلوگیری میشود.
در ابتدا دور گلبرگ را با روش ساقه دوزی یا اریب دوزی میدوزیم ( شکل ۱۱ )
سپس درون طرح رگبرگهایی ایجاد کرده، به صورت کوتاه و بلند و روی گلبرگها را به صورت اریب با فاصله از دور گلبرگ به صورت سایه میدوزیم ( شکل ۱۲ و ۱۳ )
منبع:انجمن هاینوعروس
گردآوری:درسحربانو